Rozszerzanie diety dziecka może być dla rodzica źródłem stresu i przedmiotem wielu dylematów. To ważny etap w rozwoju małego człowieka, który niesie ze sobą nowe wyzwania i obawy. Dzieci często wykazują opór przed próbowaniem nowych pokarmów, co może prowadzić do frustracji zarówno u dziecka, jak i u opiekuna. Rodzice mogą odczuwać niepewność co do tego, jak często, w jakiej ilości i w jaki sposób powinni wprowadzać kolejne składniki diety, szczególnie jeśli są to ich pierwsze doświadczenia z tym tematem. Dostępność sprzecznych informacji może dodatkowo komplikować sytuację. Podpowiadamy, jak odnaleźć się w gąszczu wskazówek.
Co zrobić gdy moje dziecko nie chce jeść?
Zgodnie ze złotą zasadą odpowiedzialności w karmieniu (ang. The division of responsibility in feeding Ellyn Satter): „Rodzic decyduje CO, KIEDY i GDZIEpoda dziecku do jedzenia. Dziecko decyduje ILE i CZYw ogóle zje posiłek”.
Rozszerzanie diety u dziecka, a kształtowanie nawyków żywieniowych
Nawyki żywieniowe u dziecka mają swój początek już na etapie rozszerzania diety u dziecka. To, jaką relację z jedzeniem zbuduje dziecko, zależy od wielu czynników. Na szczycie tej piramidy bez wątpienia jest aspekt społeczny, emocjonalny (atmosfera przy stole; emocje, jakie towarzyszą rodzicom i dziecku) i responsywność (odpowiadanie na sygnały dziecka). Niepokój i obawy oraz silna kontrola podczas posiłków nie wpływają pozytywnie na budowanie zdrowej relacji z jedzeniem u dziecka.
Badaczom dość przewrotnie udało się dowieść, że dzieci, które mogły samodzielnie dokonywać wyboru jedzenia bez presji i kontroli rodziców chętniej sięgały po owoce i warzywa. Rzadziej też zmagały się z otyłością na późniejszym etapie życia*.
Rozpraszanie uwagi dziecka oraz karmienie wyłącznie łyżeczką bez możliwości dotykania, wąchania, lizania, patrzenia na jedzenie – przy jednoczesnej ekspozycji zabawek czy bajek – może skutkować przejadaniem się oraz zjedzeniem większej ilości pokarmu niż tak naprawdę potrzebuje zdrowy organizm.
Rodzicu, pamiętaj o złotej zasadzie!
Po stronie rodzica jest dobór produktów, przygotowanie posiłku i odpowiednia prezentacja jedzenia. Rozszerzanie diety u dziecka, tak jak jego posiłki, powinno być być apetyczne i ładnie podany, ale nie musi być skomplikowane ani wyszukane. Dla małego dziecka fascynująca może być nawet ugotowana różyczka brokuła! Rodzic decyduje również o czasie podania posiłku oraz przekąsek. Zarządzanie czasem na jedzenie, zabawę i odpoczynek jest przydatną umiejętnością.
Zadbaj o dobrą atmosferę przy stole. Zastanów się, jaki wymiar poza żywieniowym ma dla Ciebie jedzenie. Czy wolisz wspólne kolacje w gronie najbliższych Ci osób czy samotne szybkie wcinanie kanapki? Pamiętaj, że dziecko będzie najprawdopodobniej przejmować Twoje nawyki żywieniowe. Dwójka zlęknionych lub poirytowanych rodziców naprzeciwko włożonego w pośpiechu do krzesełka dziecka, modląca się o choćby jeszcze jeden kęs – stanowczo nie jest to recepta na sukces!
Rodzic odgrywa w procesie rozszerzania diety u dziecka ogromną rolę. Nie decyduje jednak o wszystkim! To Twoje dziecko od początku swojego istnienia powinno decydować, czy zje posiłek i jakąś ilość pokarmu w ramach danego posiłku przyjmie. Zaufaj swojemu dziecku! Nawet jeśli wiesz, że będzie rozdrażnione, krócej pośpi, zgłodnieje za 30 minut, pozwól mu tego doświadczyć. Ośrodek głodu i sytości w mózgu dziecka kiedyś Ci za to podziękuje.
Neurologopeda – kiedy jest potrzebny
Rozszerzanie diety u dziecka może być trudne w niektórych przypadkach. Konsultacja z neurologopedą będzie pomocna przy trudnościach, takich jak:
- problemy z połykaniem: mogą objawiać się kaszlem, dławieniem się czy częstymi infekcjami płuc spowodowanymi aspiracją pokarmu.
- opóźniony rozwój motoryki jamy ustnej: problemy z koordynacją ruchów potrzebnych do żucia, takie jak niewłaściwe używanie języka, warg, policzków lub szczęki.
- zaburzenia sensoryczne: trudności z akceptacją pokarmów o różnych teksturach, co może utrudniać wprowadzanie nowych produktów do diety.
- specyficzne schorzenia lub stan zdrowia: dzieci z pewnymi schorzeniami neurologicznymi, genetycznymi lub rozwojowymi, takimi jak mózgowe porażenie dziecięce, zespół Downa, czy inne rzadkie choroby, mogą mieć specyficzne trudności związane z jedzeniem, które wymagają specjalistycznej interwencji.
Rozszerzanie diety u dziecka jest procesem, który powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb dziecka i prowadzony z uwzględnieniem zaleceń lekarza pediatry i w razie potrzeby również neurologopedy. Terapia karmienia prowadzona przez doświadczonego terapeuty może być niezwykle skuteczna. Z kompleksowej konsultacji możecie skorzystać w Kids Medic.
* “Standardy medyczne. Pediatria 2014”; A. Harton “Preferencje warzyw i owoców a zachowania żywieniowe dzieci”
